Vruchtbaarheid en leeftijd: antwoorden op veelgestelde vragen

Vrouwen worden op steeds latere leeftijd zwanger. Dat leidt tot vragen over vruchtbaarheid en de mogelijkheid om zwanger te worden. Vrouwen vragen zich bijvoorbeeld af: "Zal ik nog kinderen kunnen krijgen?", "Kan ik nog een kind krijgen na mijn 40e?" of “Moet ik mijn eicellen laten invriezen?”. In dit artikel leggen we uit welke invloed leeftijd heeft op de vruchtbaarheid en scheppen we duidelijkheid voor vrouwen die nadenken over gezinsplanning.

📈Over onvruchtbaarheid

Onvruchtbaarheid is een probleem met het voorplantingsstelsel van de man of vrouw en wordt gedefinieerd als het uitblijven van een zwangerschap na 12 maanden of langer onbeschermde seks. Dit kan verschillende oorzaken hebben die zowel bij de man als bij de vrouw kunnen liggen.

Zo'n 17,5% van de volwassenen – ongeveer 1 op de 6 mensen wereldwijd – is onvruchtbaar.

Er zijn verschillende mogelijkheden om koppels bij dit probleem te helpen:

• Frequentie van geslachtsgemeenschap: door vaker seks te hebben rond de eisprong, verhoog je de kans op bevruchting.
• Medicatie: afhankelijk van de oorzaak van de onvruchtbaarheid kunnen medicijnen worden gebruikt, zoals medicijnen tegen erectiestoornissen voor mannen of vruchtbaarheidsmedicijnen voor vrouwen om de eisprong te reguleren of een eisprong mogelijk te maken.
• Hulp bij de bevruchting: er zijn verschillende mogelijkheden om de bevruchting te ondersteunen, zoals IUI (intra-uteriene inseminatie), IVF (in-vitrofertilisatie) en sperma- of eiceldonatie.

Raadpleeg een medisch zorgverlener om te bepalen wat in jouw situatie het meest geschikt is.

🤔De invloed van leeftijd op de vruchtbaarheid

De vruchtbaarheid van een vrouw neemt af naarmate ze ouder wordt. Dat komt doordat er steeds minder eitjes in de eierstokken zitten. Ook neemt de kwaliteit van de eitjes af. Vrouwen worden geboren met een beperkt aantal eitjes en die voorraad wordt steeds kleiner. De belangrijkste daling zet in rond het dertigste levensjaar en neemt significant toe vanaf de leeftijd van 37 jaar. Wanneer een vrouw 40 is, neemt de vruchtbaarheid meestal sterk af. Dat betekent echter niet dat een zwangerschap dan onmogelijk is.

👶Kan ik na mijn 40e nog een kind krijgen?

Ja, er zijn veel vrouwen die op latere leeftijd nog een gezonde zwangerschap hebben. Het kan echter langer duren voordat je zwanger raakt en het risico op complicaties is groter. Een goede medische opvolging is dan heel belangrijk.

🤰Wat zijn de risico's van een zwangerschap op latere leeftijd?

Een zwangerschap op latere leeftijd brengt bepaalde risico’s met zich mee die toenemen naarmate de vrouw ouder is.

• Miskraam: vrouwen boven de 40 hebben meer kans op een miskraam of overlijden van de baby in de buik.
• Vroeggeboorte: bij een zwangerschap op latere leeftijd is de kans op vroeggeboorte en een laag geboortegewicht groter.
• Zwangerschapsdiabetes: oudere zwangere vrouwen lopen meer risico op zwangerschapsdiabetes.
• Zwangerschapshypertensie: het risico op een hoge bloeddruk tijdens de zwangerschap is groter voor oudere vrouwen.
• Keizersnede: oudere vrouwen moeten vaker via een keizersnede bevallen als gevolg van complicaties.
• Chromosoomafwijkingen: het risico op chromosoomafwijkingen bij de baby, zoals het syndroom van Down, is groter bij vrouwen boven de 40.

Regelmatige medische controles en een goede begeleiding tijdens de zwangerschap zijn essentieel om deze risico’s tot een minimum te beperken.

♀️Kan ik nog zwanger worden na de menopauze?

Een natuurlijke zwangerschap na de menopauze is niet mogelijk, omdat er geen eitjes meer vrijkomen uit de eierstokken. Een zwangerschap is wel nog mogelijk met behulp van donoreicellen of eerder ingevroren eitjes.

❄️Waarom eitjes invriezen?

Het is mogelijk om eitjes op jongere leeftijd, wanneer de eitjes gezonder en van betere kwaliteit zijn, in te vriezen. In medische termen wordt dit ook wel cryopreservatie van eicellen genoemd. Dit biedt vrouwen die hun kinderwens willen uitstellen meer flexibiliteit.

Moet ik mijn eitjes invriezen?

Vrouwen die hun kinderwens om persoonlijke, werkgerelateerde of medische redenen willen uitstellen, kunnen overwegen om hun eitjes te laten invriezen. Dit geeft een gevoel van zekerheid en biedt meer mogelijkheden om op latere leeftijd nog zwanger te worden. Raadpleeg een fertilisatiearts om te bespreken of dit een optie is die past bij jouw persoonlijke omstandigheden en doelen.

Hoe werkt het invriezen van eitjes?

Door eitjes in te vriezen kunnen vrouwen hun eitjes bewaren voor later gebruik. Zo verloopt het proces:

• Eierstokken stimuleren: de eierstokken worden gestimuleerd met hormooninjecties zodat er meerdere eitjes tegelijkertijd rijpen.
• Punctie: als de eitjes rijp zijn, worden ze onder verdoving verwijderd.
• Eitjes invriezen: de eitjes worden ingevroren en in een cryopreservatietank geplaatst. Daarin worden ze bewaard tot ze nodig zijn voor een vruchtbaarheidsbehandeling.

Wanneer een vrouw de bevroren eitjes wil gaan gebruiken:

• Eitjes ontdooien: de ingevroren eitjes worden voorzichtig ontdooid.
• Bevruchting (of inseminatie): de eicellen worden vervolgens bevrucht door één zaadcel rechtstreeks in het eitje te injecteren. 
• Embryo kweken: na de bevruchting ontwikkelt het eitje zich tot een embryo, dat een aantal dagen in een laboratorium wordt opgevolgd om de groei en kwaliteit te controleren.
• Terugplaatsing: de embryo’s van de beste kwaliteit worden geselecteerd om terug te plaatsen in de baarmoeder. Afhankelijk van de situatie kunnen er meerdere embryo’s tegelijk worden teruggeplaatst om de kans op een blijvende zwangerschap te vergroten.

Hoelang kunnen eitjes worden ingevroren? 

Er zit geen maximum aan hoelang eitjes kunnen worden ingevroren. De duur van het invriezen heeft geen negatieve invloed op de vruchtbaarheid. 

💡De belangrijkste informatie over vruchtbaarheid en leeftijd nog eens op een rijtje

De vruchtbaarheid van vrouwen neemt af naarmate ze ouder worden. Na het dertigste levensjaar neemt het aantal eitjes en de kwaliteit ervan duidelijk af. Hoewel het mogelijk is om na je 40e nog zwanger te worden, brengt dat wel meer risico’s met zich mee. Als je overweegt om op latere leeftijd zwanger te worden of je eitjes te laten invriezen, raadpleeg dan een medisch zorgverlener om een weloverwogen beslissing te kunnen nemen.