Endometriose en PCOS: symptomen, oorzaken, diagnose en behandeling

Endometriose en het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS) zijn twee veelvoorkomende aandoeningen van de eierstokken. Beide kunnen veel klachten veroorzaken en het dagelijks leven behoorlijk beïnvloeden. In dit artikel leggen we uit wat de symptomen en oorzaken zijn, hoe de diagnose wordt gesteld en welke behandelopties er zijn.

🤔Wat is endometriose?

Endometriose is een chronische aandoening die 6-10% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd treft. Bij deze aandoening groeit het slijmvlies dat aan de binnenkant van de baarmoeder zit, endometrium genoemd, ook buiten de baarmoeder. Dat weefsel kan bijvoorbeeld op de eierstokken, eileiders en andere organen in de onderbuik zitten.

Symptomen van endometriose

Het meest voorkomende symptoom van endometriose is pijn in de onderbuik, vaak tijdens de menstruatie. Andere symptomen zijn:

• Pijn bij het vrijen
• Onvruchtbaarheid
• Constipatie en/of diarree
• Pijn bij het poepen en/of plassen
• Hevige pijn tijdens de menstruatie
• Hevig bloedverlies tijdens de menstruatie (menorragie)
• Vermoeidheid en/of depressie

Oorzaken van endometriose

De precieze oorzaak van endometriose is niet bekend, maar men vermoedt dat retrograde menstruatie (waarbij het menstruatiebloed via de eileiders de buikholte in stroomt), genetische factoren (aangezien endometriose in de familie kan zitten) en hormonale disbalans een rol spelen.

De diagnose endometriose stellen

De diagnose endometriose kan pas officieel worden gesteld wanneer tijdens een kijkoperatie wordt bevestigd dat er zich endometriumachtig weefsel buiten de baarmoeder bevindt. 

Volgens de Haute Autorité de Santé (HAS), de Franse gezondheidsautoriteit, moet als eerste een echo van de onderbuik worden gemaakt. Indien nodig kan daarna een MRI worden gemaakt. Deze onderzoeken moeten worden uitgevoerd door radiologen die zijn opgeleid in het diagnosticeren van endometriose.

Behandelopties voor endometriose

Raadpleeg als je endometriose hebt altijd een arts voor een behandelplan op maat. De aandoening kan niet worden genezen, maar de symptomen kunnen wel worden behandeld, bijvoorbeeld door operatieve verwijdering van het weefsel of met medicatie.

🤔Wat is het polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS)?

PCOS is een hormonale aandoening die zo'n 6-20% van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd treft.

Symptomen van PCOS

Symptomen zijn onder andere:

• Onregelmatig menstrueren
• Polycysteuze eierstokken, oftewel kleine cysten (kleine zakjes gevuld met vocht) op de eierstokken
• Hyperandrogenisme: een teveel aan mannelijke hormonen met de naam androgeen, wat kan leiden tot:
• Acne
• Hirsutisme: overmatige haargroei op plekken waar bij mannen vaak haar groeit
• Androgene alopecia: haarverlies volgens het vrouwelijk patroon
• Obesitas

Oorzaken van PCOS

De precieze oorzaak van PCOS is niet bekend, maar men denkt dat verschillende factoren, zoals genetische aanleg, een hormonale disbalans, insulineresistentie en omgevingsfactoren, een rol spelen. 

De diagnose PCOS stellen

Het diagnosetraject bestaat uit diverse lichamelijke onderzoeken, het bespreken van de medische voorgeschiedenis, bloedonderzoek om de hormoonspiegels te meten en een echo van de onderbuik om de eierstokken te controleren op cysten.

Behandelopties voor PCOS

Raadpleeg als je PCOS hebt altijd een arts voor een persoonlijk behandelplan. De aandoening kan niet worden genezen, maar de symptomen kunnen wel worden behandeld, bijvoorbeeld met medicijnen om de menstruatiecyclus te regelen of met anti-androgene behandelingen.

👉Leven met endometriose of PCOS

De behandeling van endometriose en PCOS vereist vaak een multidisciplinaire aanpak door een team van gynaecologen, endocrinologen, voedingsdeskundigen en psychologen. Steungroepen kunnen ook nuttig zijn voor emotionele steun en praktische adviezen.

Impact op de vruchtbaarheid

Zowel endometriose als PCOS kan de vruchtbaarheid beïnvloeden, maar met de juiste behandeling en hulp kunnen de meeste vrouwen met deze aandoeningen toch kinderen krijgen. Bespreek met een fertiliteitsarts wat je opties zijn.

💡De belangrijkste informatie over endometriose en PCOS nog eens op een rijtje

Endometriose en PCOS zijn complexe aandoeningen die het dagelijks leven beïnvloeden, maar met de juiste hulp kun je er goed mee leven. Als je de symptomen snel opmerkt en meteen het juiste medische advies krijgt, kan dat een groot verschil maken in kwaliteit van leven. Met de juiste zorg kunnen vrouwen met endometriose of PCOS nog steeds een gezond en gelukkig leven leiden.