Pijn bij het vrijen (dyspareunie): oorzaken en oplossingen

Geslachtsgemeenschap hoort een prettige ervaring zijn, maar voor sommige vrouwen is het eerder een pijnlijke ervaring. In dit artikel gaan we in op de oorzaken van pijn bij het vrijen en benoemen we een aantal mogelijke oplossingen om de pijn tegen te gaan en meer te kunnen genieten van de seks.

Wat is dyspareunie?

Dyspareunie is de medische term voor aanhoudende of terugkerende pijn vlak voor, tijdens of na de seks.

De pijn kan voelbaar zijn bij de opening van de vagina of diep in het bekken en kan aanvoelen als een zeurende, brandende, kloppende of trekkende pijn. Deze aandoening is niet alleen lichamelijk heel vervelend, maar kan ook zorgen voor frustratie, een ontevreden gevoel en een gebrek aan interesse in seks.

Oorzaken van pijn bij het vrijen: lichamelijke en psychologische factoren

Dyspareunie kan verschillende lichamelijke oorzaken hebben. De locatie van de pijn kan een aanwijzing zijn voor wat er precies aan de hand is:

Pijn bij de opening van de vagina kan worden veroorzaakt door:
Vaginale droogte, die het gevolg kan zijn van een gebrek aan voorspel, een verlaagde oestrogeenspiegel na de menopauze of na een bevalling, of bepaalde geneesmiddelen, zoals antidepressiva, anti-allergiemedicijnen, medicijnen tegen acne zoals isotretinoïne, en de anticonceptiepil.
Vaginisme, een aandoening waarbij de bekkenbodemspieren onvrijwillig samentrekken, waardoor penetratie pijnlijk of onmogelijk wordt.
Genitale letsels, bijvoorbeeld door meisjesbesnijdenis (ook wel vrouwelijke genitale verminking genoemd), een bekkenoperatie of beschadigingen die bij een bevalling zijn ontstaan.
Een ontsteking of infectie, zoals vulvaire vestibulitis, een vaginale schimmelinfectie, een urineweginfectie of een seksueel overdraagbare aandoening (soa).
Een huidaandoening of huidirritatie, zoals eczeem, lichen planus en lichen sclerosus, of een allergische reactie op kleding, reinigingsproducten of hygiëneproducten.
Pijn diep in het bekken kan worden veroorzaakt door:
Medische aandoeningen, zoals endometriose, problemen met de bekkenbodemspieren, een naar achteren gekantelde baarmoeder, een blaasontsteking, vleesbomen, het blaaspijnsyndroom, het prikkelbaredarmsyndroom (PDS), eierstokcysten of een ontsteking in het kleine bekken.
Medische behandelingen, zoals een bekkenoperatie, een baarmoederverwijdering en bepaalde kankerbehandelingen.

Naast deze lichamelijke factoren kan pijn bij het vrijen ook worden veroorzaakt door psychologische en emotionele factoren, zoals angst, stress, depressie en een verleden van seksueel misbruik of geweld. Het is essentieel om je samen met een medisch zorgverlener te verdiepen in deze verschillende oorzaken om de dyspareunie goed te diagnosticeren en behandelen, zodat je uiteindelijk weer zonder pijn kunt genieten van seks.

Omgaan met pijn bij het vrijen: oplossingen om weer te kunnen genieten van seks

Als je pijn hebt bij het vrijen, is het belangrijk om daar open en eerlijk over te praten met een medisch zorgverlener om de juiste diagnose te kunnen stellen. Aan de hand van je medische voorgeschiedenis en een lichamelijk onderzoek, waarbij onder andere zal worden gekeken naar je bekken, buik, vagina en baarmoeder, kan de onderliggende oorzaak worden bepaald.

De zorgverlener zal een geschikte behandeling voorstellen op basis van de oorzaak van de pijn. Bij bekkenbodemproblemen zal bijvoorbeeld fysiotherapie worden voorgeschreven, terwijl vaginale droogte door een lage oestrogeenspiegel zal worden behandeld met lokale oestrogenen.

Naast deze medische behandelingen kun je ook zelf een aantal dingen doen als je last hebt van pijn bij het vrijen:

Praat er open over met je sekspartner om samen te proberen de pijn te verminderen of voorkomen.
Gebruik een glijmiddel op waterbasis om pijn bij het vrijen te verminderen.
Zorg voor een goede intieme hygiëne en vermijd vaginale parfums, vaginale douches, badschuim en geparfumeerd toiletpapier om irritatie te voorkomen.
Experimenteer met verschillende standjes of met vrijen zonder penetratie om het ongemak te verminderen.
Neem uitgebreid de tijd om te ontspannen en stress te verminderen om meer van het vrijen te kunnen genieten.

De belangrijkste informatie over pijn bij het vrijen nog eens op een rijtje

Pijn bij het vrijen, ook wel dyspareunie genoemd, kan allerlei oorzaken hebben, variërend van vaginale droogte en infecties tot aandoeningen zoals endometriose of vaginisme. Het goede nieuws is dat er met de juiste hulp van een medisch zorgverlener wat aan gedaan kan worden. De meeste problemen kunnen worden verholpen met fysiotherapie, geneesmiddelen, het gebruik van geschikte glijmiddelen en eenvoudige zelfzorgtips zoals ontspannen, erover praten met je partner en een goede intieme hygiëne om de seks aangenamer te maken.