Postnatale depressie: symptomen, risicofactoren en behandelingen voor nieuwe ouders

De postnatale depressie is sinds enkele jaren een algemeen bekende en erkende aandoening. Het is een geestelijk gezondheidsprobleem dat veel pas bevallen vrouwen treft. Maar wat is een postnatale depressie nu precies? Wat zijn de risicofactoren? Wat zijn de symptomen en behandelopties? In dit artikel beantwoorden we deze vragen om nieuwe moeders na de bevalling te ondersteunen.

🤔Wat is een postnatale depressie?

Een postnatale depressie, ook wel zwangerschapsdepressie genoemd, is een veelvoorkomende psychische aandoening die optreedt na de bevalling en wordt gekenmerkt door een aanhoudende neerslachtigheid of andere symptomen van depressie.

Het betekent niet dat de nieuwe moeder niet van haar baby houdt, maar het is een ernstige aandoening waarvoor professionele hulp nodig is.

Volgens recente onderzoeken krijgt ongeveer 24% van de gezonde vrouwen een postnatale depressie. Deze periode van matige tot ernstige depressie begint meestal 4-8 weken na de bevalling en houdt zo’n twee weken aan.

⚡Belangrijke risicofactoren voor een postnatale depressie

Bepaalde factoren verhogen het risico op het ontwikkelen van een postnatale depressie, waaronder:

Sociale en relationele factoren: beperkte sociale steun, relatieproblemen, gebrek aan steun van de echtgenoot of vanuit de samenleving of alleenstaand ouderschap.
Lichamelijke en emotionele gezondheid: hormonale schommelingen, stress, slaapproblemen, bloedarmoede na de bevalling, vitamine D-tekort of slechte voeding.
Zwangerschaps- of bevallingsgerelateerde factoren: een dubbel gevoel over de zwangerschap, zwangerschapscomplicaties, een ongewenste zwangerschap of zwangerschapsdiabetes.
Psychosociale factoren: zich overweldigd voelen, een gebrek aan vrije tijd, problemen met de borstvoeding, stress over opvang, roken en alcohol- of middelenmisbruik, zich onaantrekkelijk voelen of de druk voelen om een perfecte ouder te zijn.
Persoonlijke en familiale voorgeschiedenis: een persoonlijke of familiale voorgeschiedenis van (postnatale) depressie, bipolaire stoornis of trauma’s.

🤒Belangrijkste symptomen van een postnatale depressie

Een postnatale depressie kan op verschillende manieren tot uiting komen. De meest voorkomende symptomen zijn:

Emotionele symptomen: zich verdrietig, waardeloos, hopeloos of schuldig voelen, onrust, snel geïrriteerd zijn, overmatig bezorgd zijn, vaak huilen zonder reden of een gevoel van onwerkelijkheid.
Gedragssymptomen: verlies van interesse in hobby’s of activiteiten waar iemand eerder plezier in had, gebrek aan motivatie, zich niet verbonden voelen met de baby of zich niet in staat voelen om voor de baby te zorgen.
Lichamelijke symptomen: veranderingen in eetlust of niet eten, vermoeidheid, lustloosheid of pijnklachten zoals hoofdpijn of buikpijn.
Cognitieve symptomen: moeite met nadenken of concentreren, zich overweldigd voelen of zich niet in staat voelen om beslissingen te nemen.
Ernstige symptomen: zelfmoordgedachten of doodswensen, gebrek aan interesse in de baby, zich onrustig voelen in de buurt van de baby of erover denken om de baby pijn te doen.

Als je een van deze symptomen hebt, is het heel belangrijk dat je een medisch zorgverlener raadpleegt, zoals een verloskundige, huisarts, psycholoog of de kinderarts van de baby.

👨‍⚕️Effectieve behandelingen voor postnatale depressies

Het behandelen en voorkomen van een postnatale depressie is essentieel voor het welzijn van zowel de ouders als de baby. Hoe sneller wordt begonnen met de behandeling, hoe sneller het herstel. In de meeste gevallen is een postnatale depressie goed te behandelen.

Psychotherapie:
Cognitieve gedragstherapie (CGT) heeft tot doel nieuwe manieren te vinden om situaties te interpreteren en ermee om te gaan en positievere denkpatronen te ontwikkelen.
Interpersoonlijke therapie is bedoeld om iemands communicatievaardigheden en sociale netwerk te verbeteren om beter te kunnen omgaan met de uitdagingen die tot een depressie kunnen leiden.
Medicatie: medisch zorgverleners kunnen adviseren over welke medicatie het meest geschikt is op basis van de specifieke symptomen.

📌Zelfzorgtips en strategieën voor het omgaan met een postnatale depressie

Naast deze behandelingen zijn er ook dingen die je zelf kunt doen tegen een postnatale depressie:

Plan tijdens je zwangerschap vooruit om stress na de bevalling te voorkomen.
Eet gezond en beweeg regelmatig.
Zorg voor minimaal zeven à acht uur slaap per nacht.
Houd contact met vrienden en familie, zeker als je een alleenstaande ouder bent.
Doe als de baby slaapt geen huishoudelijke klusjes, maar neem zelf ook je rust.
Vermijd grote veranderingen zoals een verhuizing vlak na de bevalling.
Vraag hulp bij praktische en emotionele problemen.
Vraag een medische zorgverlener naar zelfhulpgroepen bij jou in de buurt.
Volg medische kwesties op door je aan alle afspraken te houden.

💡De belangrijkste informatie over postnatale depressies nog eens op een rijtje

Postnatale depressies zijn een veelvoorkomend psychisch probleem die niets afdoen aan iemands liefde voor de baby of ouderschapskwaliteiten. Zonder behandeling kunnen de symptomen verergeren, waardoor het moeilijker wordt om voor jezelf en de baby te blijven zorgen. Als je je langer dan twee weken na de bevalling neerslachtig voelt, raadpleeg dan een medisch zorgverlener. In de meeste gevallen is een postnatale depressie goed behandelbaar.