De invloed van je menstruatiecyclus op je stemming

Veel vrouwen hebben tijdens hun menstruatiecyclus stemmingswisselingen door hormonale schommelingen. Door deze schommelingen kun je je op het ene moment geïrriteerd, angstig of verdrietig voelen, terwijl je je even later juist euforisch voelt. Als je begrijpt hoe deze schommelingen je stemming beïnvloeden, kan dat helpen beter om te gaan met de stemmingswisselingen en word je mentaal stabieler tijdens de verschillende fases van je cyclus, met name vlak voor je menstruatie.

🩸Fases van de menstruatiecyclus

De menstruatiecyclus beïnvloedt diverse aspecten van je lichamelijke en emotionele welzijn, waaronder je stemming. Hieronder leggen we uit hoe je stemming fluctueert in de verschillende fases van je cyclus:

• Menstruele fase (begin van de folliculaire fase): meestal 3-7 dagen. Tijdens deze fase zijn je oestrogeen- en progesteronspiegel laag, waardoor je gaat menstrueren. Je lichaam stoot het ongebruikte baarmoederslijmvlies af, wat symptomen zoals buikpijn, vermoeidheid en stemmingswisselingen kan veroorzaken.
• Folliculaire fase (de periode voor de eisprong): meestal 10-14 dagen. Tijdens deze fase stijgt de oestrogeenspiegel, waardoor follikels (eiblaasjes) beginnen te groeien. Door de stijgende oestrogeenspiegel voel je je energieker en zit je beter in je vel, en je stemming wordt nog verder verbeterd door een hogere serotoninespiegel. Deze fase is dan ook het ideale moment om sociaal te doen, productief te zijn en veel te bewegen.
• Ovulatiefase (de overgang tussen de folliculaire en luteale fase): meestal 1-2 dagen rond dag 14. De oestrogeenspiegel piekt, waardoor er een eitje vrijkomt. Je voelt je gelukkiger en aantrekkelijker en hebt meer zin in seks. Een stijging in testosteron zorgt voor een betere stemming en een hoger libido.
• Luteale fase (na de eisprong): ongeveer 10-14 dagen. Na de eisprong bereidt de baarmoeder zich voor op een zwangerschap onder invloed van progesteron. Door dit hormoon slaap je beter en voel je je minder angstig, maar het zorgt ook voor een opgeblazen gevoel, vermoeidheid en cravings. Als er geen bevruchting plaatsvindt, dalen de hormoonspiegels weer en krijg je last van PMS-symptomen, zoals krampen en hoofdpijn.

Welke klachten vrouwen hebben, verschilt sterk van persoon tot persoon omdat de hormonale schommelingen bij iedereen anders zijn en de ene vrouw gevoeliger is voor deze schommelingen dan de andere.

🔍Perimenstruele stemmingswisselingen: PMS, PMDD en PME

Vrouwen die gevoeliger zijn voor hormonale veranderingen, kunnen ook last hebben van perimenstruele stemmingswisselingen.

• Premenstrueel syndroom (PMS): een combinatie van lichamelijke, emotionele, en gedragssymptomen in de dagen vóór de menstruatie. De meeste vrouwen hebben slechts lichte PMS-symptomen, maar sommige ervaren ernstigere of zelfs klinisch significante problemen.
• Premenstruele dysfore stoornis (PMDD): een ernstige vorm van PMS die wordt gekenmerkt door hevige stemmingswisselingen waar de vrouw in het dagelijks leven onder lijdt, en die zelfs na de menstruatie nog kunnen aanhouden.
• Premenstruele exacerbatie (PME): de verergering van bestaande psychische aandoeningen, zoals een angststoornis, depressie of bipolaire stoornis, vlak voor de menstruatie.

🤒Belangrijkste symptomen van PMS en PMDD

PMS-symptomen komen veel voor. Maar liefst 90% van de vrouwen heeft hier tijdens haar menstruatie last van, waarbij de meeste vrouwen lichte symptomen ervaren. De ernstigere vorm PMDD komt voor bij 3-8% van de vrouwen. Dit probleem begint vaak in de twintiger jaren en verergert na verloop van tijd.

Hoewel de symptomen van PMS en PMDD veel op elkaar lijken, verschillen ze in ernst en duur van de klachten:

• Fysieke symptomen: hoofdpijn, veranderingen in eetlust, een opgezette buik, vermoeidheid, gevoelige borsten, gezwollen handen of voeten, gewrichts- of spierpijn en slaapproblemen. 
• Gedragssymptomen: concentratieproblemen en vergeetachtigheid. 
• Psychologische symptomen: stemmingswisselingen, zich overweldigd voelen, huilen zonder reden, verlies van interesse, plotseling opkomend verdriet, gevoeligheid voor afwijzing, sociale terugtrekking, angst en irritatie. 

💊Effectieve behandelingen voor premenstruele stemmingswisselingen

Stemmingswisselingen in de dagen vóór de menstruatie kunnen op verschillende manieren worden behandeld:

• Natuurlijke behandelingen:
• Een stemmingsdagboek: het bijhouden van veranderingen in je stemming geeft inzicht in hormonale triggers.
• Evenwichtige voeding: nuttig minder suiker, zout, en cafeïne om de symptomen te verlichten.
• Beweging: regelmatig bewegen kan zowel de emotionele als de lichamelijke PMS-symptomen verminderen.
• Stress verminderen: yoga, mediteren en therapie kunnen een gunstig effect hebben op je stemming.
• Kruidensupplementen: kuisboombes is effectief tegen PMS en PMDD.
• Medicatie: medisch zorgverleners kunnen adviseren welke medicatie het meest geschikt is om de symptomen te verlichten. 

Heb je last van ernstige stemmingswisselingen of andere symptomen van PMS of PMDD waar je dagelijks leven onder lijdt? Raadpleeg dan een medisch zorgverlener.

💡De belangrijkste informatie over stemmingswisselingen tijdens je menstruatiecyclus nog eens op een rijtje

Veel vrouwen hebben last van stemmingswisselingen als gevolg van hormonale schommelingen tijdens hun menstruatiecyclus, met name vlak voor hun menstruatie. Deze premenstruele stemmingswisselingen, waaronder PMS en PMDD, kunnen je relaties en dagelijks leven sterk beïnvloeden. Als dat bij jou ook het geval is, raadpleeg dan een medisch zorgverlener voor de juiste diagnose en behandeling.

Bronnen:

1. Everyday health website. How Your Menstrual Cycle Affects Your Behavior. https://www.everydayhealth.com/womens-health/how-your-menstrual-cycle-affects-your-behavior.aspx

2. Medical news today website. Why do I have period mood swings? https://www.medicalnewstoday.com/articles/period-mood-swings